به نقل از «مهر»

از «بیجه» چه می‌دانید؟/ چالش‌های تولید یک مستند انتقادی

تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۲۳۶۵۳

به گزارش خبرنگار مهر، تقارن ایام نوروز با ماه مبارک رمضان فرصت مناسبی برای حضور بیشتر در کنار خانواده و سپری کردن ایام تعطیلات تا قبل از زمان افطار در منزل است. در کنار فیلم های سینمایی که امسال در قالب اکران نوروزی روی پرده سینماها آمده اند و یا آثاری که در گروه سینمایی «هنروتجربه» اکران شده اند، فیلم هایی هم هستند که به صورت آنلاین اکران می‌شوند و علاقه مندان به سینما می توانند با دانلود قانونی این آثار در ایام نوروز اوقات فراغت خود را به بهترین نحو سپری کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین بهانه تصمیم گرفتیم پنجشنبه‌های مستند در مهر این هفته را به یکی از این آثار و معرفی آن اختصاص دهیم تا علاقه‌مندان بتوانند برای انتخاب فیلم مورد علاقه خود راحت‌تر تصمیم‌گیری کنند؛ در همین راستا با میکاییل دیانی کارگردان مستند «بیجه» که مستند وی هم اکنون در پلتفرم هاشور اکران آنلاین است گفت‌وگوی کوتاهی داشتیم.

میکاییل دیانی کارگردان مستند «بیجه» در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره روند شکل گیری و ایده تولید این اثر عنوان کرد: پس از ساخت مستندهای «فراموش شده‌ها» و «اعتراض خاموش» به فکر تولید مستند مرتبط با کودکان حاشیه‌نشین بودم از همین رو راجع به آن‌ها پژوهش کردیم که به سوژه بیجه رسیدیم که خود حاصل حاشیه نشینی بوده و بزهکاری اجتماعی را در حاشیه رقم زده است. بیجه به تعبیری تولید حاشیه و مولد آسیب های اجتماعی حاشیه بوده است. همچنین موضوع بیجه مواردی نظیر پایین بودن سطح آموزش، پایین بودن سطح امنیت، چند فرهنگی و تعارض خرده فرهنگ‌ها در حاشیه را در بر می‌گرفت.

وی با اشاره به اینکه این سوژه می‌توانست روایت مناسبی برای مستند فراهم کند، افزود: یک نسخه فیلم مستند از «بیجه» تولید شد که به بازخوانی پرونده او به عنوان یک قاتل سریالی کودکان پاکدشت پس از ۱۵ سال می پرداخت و به دلایل شکل گیری این گونه آسیب های اجتماعی در حاشیه های شهر اشاره داشت و در کنار آن یک مجموعه شش قسمتی نیز با عنوان «حاشیه صدا ندارد» با محوریت کودکان حاشیه و مسایل آن‌ها تولید شد.

این کارگردان با اشاره به محدودیت های جدی در حوزه تامین منابع و مصادیق تصویری برای این مستند، مطرح کرد: برای دریافت تصاویر تلویزیونی محدودیت های جدی وجود داشت و در اختیار ما قرار نمی‌گرفت، همچنین پرونده بیجه نیز از طرف مقام قضایی در اختیار ما قرار داده نشد و آن چه از پرونده در مستند آمده به‌واسطه دسترسی خانواده یکی از مقتولان به پرونده بوده است یا به عنوان مثال آرشیوهای صوتی مرتبط را از روانشناسان دریافت کردیم و در نهایت تصاویر دادگاه را نیز با فرایندی خلاف روال طبیعی از تلویزیون گرفتیم.

وی با تاکید بر تلاش جدی خود برای پایبندی کامل به واقعیت، ادامه داد: تلاش کردیم بازسازی ها را تماما مطابق با پرونده انجام دهیم و در روایت حادثه و موقعیت مکانی و جغرافیایی نیز عینا مطابق روایتی که خود بیجه داشت، بازسازی کردیم و در همین راستا مطابق روایت‌ها در باغ اناری، کوره آجر پزی متروکه، مسیر کوره به خانه ها، امامزاده حمزه رضا تصویربرداری را انجام دادیم؛ البته این بازسازی ها به‌واسطه تعدد لوکیشن ها زمان زیادی از ما گرفت اما خروجی قابل قبولی داشتیم.

این مستند ساز با اشاره به توجه جدی در تنظیم گفتار متن، بیان کرد: توجه خیلی جدی به گفتار متن داشتیم و برای رعایت کردن ظرایف، انصاف و عدالت شاید گفتار متن را ۱۰ بار بازنویسی کردیم تا حد امکان در حق مسؤولان و خانواده مقتولان کوتاهی نشود و در عین حال روایتی صحیح داشته باشیم. از این رو فکر می‌کنم روایت دقیق و مستندی را در این مستند شاهد هستیم.

دیانی با اشاره به چالش‌های تولید مستندهایی نظیر «بیجه» عنوان کرد: آگاه کردن سیستم حکمرانی به اهمیت نگاه منتقدانه و تحلیلی نسبت به آسیب های اجتماعی مهمترین چالش این مستندها است. ما مستندسازان نیز در تلاش هستیم تا با بازنمایی این معضلات و بازتولید آن‌ها منجر به اصلاح آن و اهمیت این موضوعات و پیشرفت جامعه شویم لذا توجیه کردن دستگاه حکمرانی شامل قوه قضاییه، نیروی انتظامی و سایر بخش های مرتبط در رابطه با تولید مستند با این موضوع جهت پیشگیری از اتفاقات بعدی و حرکت به سمت پذیرش نگاه منتقدانه و اصلاح گرایانه مهم است و مهمترین چالش ما نیز در تولید این مستند بوده است.

این کارگردان با اشاره به اینکه پیش تولید این مستند شامل پژوهش و گردآوری مطالب و مستندات حدود یک سال، فرآیند ضبط سه ماه و پس تولید سه ماه زمان برده است، گفت: تمام تلاش ما در این مستند بر این بود که به مساله حاشیه‌نشینی، خانواده ها و اجتماعی که در آن جا زندگی می‌کنند توجه شود. معتقدم همچنان تولید این جنس آثار به این هدف کمک می‌کند و نیاز است مستندها تنها انتقاد نکنند بلکه در کنار آن پیشنهاد هم بدهند تا روایت مستند منجر به ناامیدی نشود. بهتر است مستندها ضمن روایت واقعیت و نقد دلسوزانه پیشنهاد دهنده باشند و با روایتی صادقانه به حل یک مساله کمک کنند به شیوه ای که اصلاح گرایانه با سوژه های اجتماعی مواجه شوند.

در خلاصه داستان مستند «بیجه» آمده است: «پرونده «بیجه» قاتل سریالی کودکان پاکدشت پس از ۱۵ سال بازخوانی می شود ...»

سایر عوامل این مستند سینمایی عبارتند از تهیه کننده: مصطفی خیرپور، نویسنده: رضا مشتاقی، گفتار متن: محی الدین تقی پور، مدیر تولید: علی احتشامی، تصویربردار: عارف رنجبر، تدوینگر: حمید ابراهیمی، گرافیک: علی پورعبادی.

کد خبر 6063209

منبع: مهر

کلیدواژه: پنجشنبه های مستند در مهر میکائیل دیانی فیلم مستند سفیرفیلم تئاتر ایران هنرمندان تئاتر شبکه دو سیما برنامه تلویزیونی روز ملی هنرهای نمایشی برج آزادی کارگردان تئاتر تماشاخانه ایرانشهر موسیقی ایرانی برنامه رادیویی فیلم سینمایی بنیاد فرهنگی هنری رودکی اکران آنلاین گفتار متن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۲۳۶۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چالش‌های یک شتاب‌دهنده در حوزه تولید محتوا/ درآمدزایی از انیمیشن به شرط ورود به بازار بین‌المللی

رئیس هئیت مدیره یکی از شتاب‌دهنده‌های عضو پارک فناوری پردیس و پارک علم و فناوری شاهرود با تاکید بر اینکه نگاه دولت یا ارگان‌های دولتی در حوزه مسائل علمی به جریان شتاب‌دهنده‌های حوزه تولید محتوا باید متفاوت باشد، گفت: هنوز مسئولان به این باور نرسیده‌اند که جریان اقتصادی حوزه محتوا و سرگرمی که یک بخش آن انیمیشن است، پیش از زنجیره ارزش اتفاق میفتد. اگر مسئولان این جریان سرمایه‌گذاری را بپذیرند، مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.

اسدالله دیانتی، رئیس هیئت مدیره یکی از شتاب‌دهنده‌های عضو پارک فناوری پردیس و پارک علم و فناوری شاهرود در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا گفت: این شتاب‌دهنده در حوزه تجاری‌سازی محتوا فعالیت دارد.

وی اضافه کرد: از سال ۱۳۹۲ فعالیت این مجموعه آغاز و از سال ۱۳۹۷ نیز تبدیل به شتاب‌دهنده شده است. طی یک دهه از فعالیت این مجموعه توانسته‌ایم حدود ۱۰ هزار دقیقه تولید محتوا در حوزه‌های مختلف داشته باشیم. عمده کار ما نیز پیرامون تولید انیمیشن است؛ تاکنون بیش از ۴۰۰ عنوان انیمیشن در حوزه‌های فرهنگی، مذهبی و سیاسی نیز مصاحبه و مستند تولید کرده‌ایم.

وی اظهارکرد: تیم‌هایی که می‌توانستند‌ ایده پردازی کنند را نیز به روش‌های استارت‌آپ استودیو پرورش داده‌ایم. تاکنون پروژه‌های مختلفی نیز برای سازمان صدا و سیما، سپاه و مراکزی که در تولید محتوای فرهنگی فضای مجازی یا تلویزیون فعالیت دارند، اجرا کرده‌ایم.

دیانتی افزود: مخاطبان حوزه محتوای این مجموعه نیز متنوع است و گروه سنی خردسال تا بزرگسال را شامل می‌شود به عنوان مثال سریال سلام بر ابراهیم که زندگی نامه شهید ابراهیم هادی را به نمایش گذاشته است و یکی از موفق‌ترین طرح‌های این مجموعه محسوب می‌شود، مخاطب عام دارد؛ سریالی که از شبکه سوم سیما پخش شد. در حوزه فعالیت خارج از ایران نیز موفق به تولید یک سری محتوا شده‌ایم و توانسته‌ایم محصول‌مان را به مشتریان خارجی بفروشانیم.

وی ساخت انیمیشن را پولساز اما پرهزینه عنوان کرد و گفت: انیمیشن حرفه‌ای پولساز در تمام دنیاست اما در ایران به آن معنای واقعی درآمدزایی ندارد زیرا انیمیشن سفارشی ساخته می‌شود و عمدتا یک مجموعه دولتی از آن حمایت می‌کند.

مدیر این شتاب‌دهنده اضافه کرد: یکی از بزرگترین حامیان ما سازمان صدا و سیما و مرکز صباست. آن‌ها محصولات تولیدی ما را مشاهده کرده و پس از اینکه مورد پسندشان قرار گرفت از طریق تیم‌هایشان ‌ایده‌هایشان را پیشنهاد می‌دهند. این‌ایده‌ها آماده و پرورش داده شده و پس از مذاکره با مرکز صبا تبدیل به پروژه می‌شوند. به عنوان مثال حجم پروژه سلام بر ابراهیم بزرگ و حجیم است. پروژه‌ای که داخل آن از دستاورد‌های علمی و فناوری استفاده شده و تقریبا تا ۷ سال آینده نیز ادامه دارد. اخیرا نیز به بحث هوش مصنوعی ورود پیدا کرده‌ایم. قطعا این پروژه‌ها اگر وارد بازار تجارت و بازار خارجی شوند، بسیار هم پولساز خواهند بود.

سرمایه گذاری برای شتابندهنده‌های حوزه انیمیشن ناملموس و زمان بر است

وی به مشکلات شتاب‌دهنده‌های حوزه انیمیشن اشاره کرد و در این خصوص گفت: در حال حاضر همه شتاب‌دهنده‌ها در ترجمه عنوان برابری دارند. همگی آن‌ها به سوی توسعه‌ایده حرکت می‌کنند. ‌ایده‌ای که اغلب از درون شتاب‌دهنده‌ها، استارت‌آپ‌ها یا تیم خارج از مجموعه شکل می‌گیرد. سپس‌ایده پرورش یافته و تجاری‌سازی می‌شود. این معنا را می‌توان برای کل شتاب‌دهنده‌ها متصور شد اما باید تفاوت‌هایی نیز در روش کار آن‌ها قائل شد. حوزه کاری ما تولید محتواست، روش کار‌مان نیز نسبت به شتاب‌دهنده‌های دیگر مقدار ناملموس و متفاوت‌تر است.

وی بیان کرد: شتاب‌دهنده‌ای که در حوزه صنعت کار می‌کند، استارت‌آپی که آنجا شکل می‌گیرد، ‌ایده‌ای که اتفاق می‌فتد و تمام مسیری که آن استارت‌آپ پیش می‌رود تا به محصول اولیه برسد کاملا برای شتاب‌دهنده، سرمایه‌گذاران دولتی و خصوصی ملموس است اما در این حوزه، از لحظه‌ای که مجوز می‌گیریم، دچار مشکل هستیم.

دیانتی ادامه داد: در انیمیشن ابتدا باید طرح آماده شود. در اجرای طرح نیز باید ذائقه مخاطب و جامعه را بسنجیم زیرا ساخت یک انیمیشن برای سینما و سریال حدود دو سال زمان می‌برد، باید بررسی کنیم که آیا پس از گذشت دو سال مخاطب آن طرح را می‌پسندد؟ رنگ‌های مورد استفاده شده تاثیر خودش را برجای می‌گذارد و آیا برای مخاطب جذاب است؟ همچنین با در نظر گرفتن جغرافیای محیط، آیا اصل‌ایده برای مخاطب قابل پذیرش است؟

وی تأکید کرد: هیچکدام از این گزینه‌ها از ابتدا ملموس نیستند و ما قصد داریم آن را تبدیل به ‌ایده اولیه کنیم؛ محصول اولیه ما همان محصول نهایی است که برای خروجی سیستم شتابدهی در نظر می‌گیریم. KPI (شاخص کلیدی عملکرد) که ما برای محصول یک استارت‌آپ یا کاری که برای شتاب‌دهنده خروجی در نظرگرفته‌ایم، ‌ایده اولیه و فیلم نامه است. سرمایه‌گذار باید روی آن استارت‌آپ سرمایه‌گذاری انجام دهد و بپذیرد که ‌ایده را توسعه دهد. همین مسئله به اندازه یک الی دو میلیارد تومان هزینه می‌برد تا ما به آن کیفیت استاندارد جهانی دست پیدا کنیم.

نگاه دولت به جریان شتاب‌دهنده‌های حوزه تولید محتوا باید متفاوت باشد

دیانتی گفت: نگاه دولت یا ارگان‌های دولتی در حوزه مسائل علمی به جریان شتاب‌دهنده‌های حوزه تولید محتوا باید متفاوت باشد. به عنوان مثال معاونت علمی، فناوری و ریاست جمهوری با اختصاص ۵۰ میلیون تومان از شتاب‌دهنده‌ها برای اجرای طرح‌هایشان حمایت می‌کند. طبیعتا توقع دارد با اختصاص ۵۰ میلیون تومان از جانب ما، استارت‌آپ به نتیجه اولیه‌اش برسد. شاید این مسأله در صنعت و حوزه‌های دیگر به نتیجه برسد اما ما باید ۲۰ برابر این مبلغ هزینه کنیم تا استارت‌آپ برای مذاکره به سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران منتج شود.

رئیس هیئت مدیره این شتاب دهنده افزود: هرچند ساخت انیمیشن درآمدزاست اما هنوز مسئولان به این باور نرسیده‌اند که جریان اقتصادی حوزه محتوا و سرگرمی که یک بخش آن انیمیشن است، پیش از زنجیره ارزش اتفاق میفتد. اگر مسئولان این جریان سرمایه‌گذاری را بپذیرند، مشکلات این حوزه برطرف خواهد شد.

وی بیان کرد: جریان سرگرمی به ویژه حوزه رسانه طبق آمار و ارقام حتی در زمان کرونا، سیر صعودی نه نزولی در حوزه اقتصاد داشته است؛ همه صنایع سیر نزولی اما حوزه رسانه و سرگرمی سیر صعودی داشته و به رشد و شکوفایی رسیده است. اگر مسئولان به این باور برسند، سرمایه‌گذاری و نگاه ویژه‌ای در این جریان رخ می‌دهد و ما برای تامین اعتبار پروژه‌ای که کار تحقیق و توسعه‌اش را انجام داده‌ایم، می‌رویم.

وی یادآورشد: هرچند برخی از قصه‌ها شرقی و در ارتباط با منطقه خودمان بوده اما برای دنیا نیز جذاب است. ما این داستان‌ها را ترجمه کرده‌ایم و فیلم نامه را نوشته‌ایم . پس از آن برای تامین اعتبار اصلی به سرمایه‌گذار، بانک و دولت مراجعه کرده‌ایم و گفته‌ایم که اگر شما یک میلیون دلار روی این طرح سرمایه‌گذاری کنید، مشتری ۶ میلیون دلاری دارید اما متاسفانه این مسئله برایشان باور‌پذیر نیست تا سرمایه را به صورت مقطعی یا سرمایه در گردش تامین کنند.

وی عنوان کرد: ما اکنون بخشی از این اعتبار را به هر نحوی تامین می‌کنیم اما سرمایه‌گذاری اصلی باید توسط بانک یا مجموعه‌های دولتی انجام شود. معمولا در این حوزه نگاه درست و باورپذیری وجود ندارد بنابراین چنین امری تحقق پیدا نمی‌کند. در حال حاضر حوزه محتوا از نظر اقتصادی و همچنین به عنوان دیپلماسی فرهنگی و سیاسی برای رساندن پیام‌مان به دنیا، ابزار موثرتری نسبت به حوزه نظامی است. تحقق چنین امری نیاز به باورپذیری مسئولان دارد.

انتهای پیام/